Ondernemer: valt u onder een bedrijfstakpensioenfonds?

Wanneer u als ondernemer met personeel u niet aansluit bij een bedrijfstakpensioenfonds, terwijl dit eigenlijk wel verplicht is, dan kunnen de financiële consequenties aanzienlijk zijn. Mochten ingeschakelde zzp’ers als werknemers worden aangemerkt, dan dient er ook voor hen met terugwerkende kracht te worden betaald.

Valt uw bedrijf binnen een sector met een bedrijfstakpensioenfonds, dan bent u verplicht uw werknemers die pensioenregeling aan te bieden. Circa 75% van de werknemers in Nederland is aangemeld bij een bedrijfstakpensioenfonds. Voorbeelden hiervan zijn de overheid en het onderwijs, de bouwsector, de reisbranche, de zorg en de horeca. In het register pensioenfondsen kunt u nagaan welke verplichtgestelde bedrijfstakpensioenfondsen voor u van toepassing kunnen zijn.

Twijfelgevallen?

Vaak is direct duidelijk of een bedrijf bij een bepaalde bedrijfstak hoort. Echter, in sommige gevallen is het lastiger te beoordelen of een bedrijf onder de zogenaamde werkingssfeer (het bereik) van een pensioenfonds valt. Dit leidt regelmatig tot discussies. Zo was er het geval waarbij het pensioenfonds voor de Reisbranche vond dat de reiswebsite Booking.com zich moest aansluiten. Booking.com was het hier niet mee eens en zag zichzelf meer als een IT-bedrijf dan als reisagent. De rechter stelde het pensioenfonds in het gelijk, wat resulteerde in dat de duizenden medewerkers met terugwerkende kracht recht hebben op een pensioen van het fonds voor de Reisbranche. Voor Booking.com betekende dit een kostenpost van ruim 400 miljoen euro.

In het verlengde van die discussie ligt de positie van zelfstandigen. Zo oordeelde de rechter vorig jaar dat bezorgers van Deliveroo geen zzp’ers maar werknemers waren. Hierdoor vielen deze werknemers onder de werkingssfeer van het bedrijfstakpensioenfonds Vervoer. Ook hier moest Deliveroo, inmiddels niet meer actief in ons land, een forse nabetaling verrichten.

Starten als ondernemer? Onderneem zelf actie

Wanneer u een onderneming start, dient u zelf te onderzoeken (of dit door een adviseur te laten onderzoeken) of de activiteiten van uw onderneming mogelijk onder de werkingssfeer van een bedrijfstakpensioenfonds vallen. U kunt er bijvoorbeeld niet vanuit gaan dat uw salarisadministrateur dit voor u heeft uitgezocht; dit moet dan een expliciete opdracht zijn geweest. Het is ook niet zo dat een pensioenfonds zich direct bij aanvang van uw activiteiten bij u meldt. Ook kan het zo zijn dat de cao voorschrijft dat deelgenomen moet worden aan een bepaalde pensioenregeling.

Nieuwe bedrijfsactiviteiten? Opnieuw checken

Het kan voorkomen dat de activiteiten van een onderneming gedurende de tijd wijzigen: let ook dan goed op of u mogelijk toch bij een (ander) bedrijfstakpensioenfonds moet aansluiten. Hier spelen ook maatschappelijke opvattingen een rol. Zo moest het bedrijf JustMeat, dat veganistische vleesvervangers produceert, zich verplicht aansluiten bij het Bedrijfstakpensioenfonds voor Vlees, Vleeswaren, Gemaksvoeding en Pluimveevlees. De rechter zocht aansluiting bij wat er in de samenleving leeft en oordeelde dat ‘de gemiddelde burger onder gehaktballetjes, frikandellen en hamburgers tegenwoordig niet meer alleen de vleeshoudende producten verstaat, maar ook de vegetarische/veganistische variant ervan’.

Werknemer heeft recht op pensioen

Is een onderneming ten onrechte niet aangesloten bij een bedrijfstakpensioenfonds, dan kan het fonds de premie alsnog opeisen. Het pensioenfonds is namelijk verplicht om een werknemer die onder de werkingssfeer valt, een pensioen uit te keren, of de werkgever in kwestie nu wel of niet premie heeft afgedragen. Een pensioenfonds kan niet alleen de pensioenpremie met terugwerkende kracht eisen, maar ook een schadevergoeding. Had het bedrijf elders een eigen pensioenregeling, dan kan in bepaalde gevallen om een vrijstelling worden verzocht. Een pensioenadviseur kan hierbij adviseren.